KOOPKRACHTBAROMETER VAN PROFACTS TOONT AAN
BELG BLIJFT VOLOP IN CRISISMODUS:
1 OP 2 KNOOPT EINDJES MOEILIJK AAN ELKAAR
Het consumentenvertrouwen stijgt, de energieprijzen zakken en ons land ontloopt een recessie. Bovendien ontvangen de meeste werknemers hun geïndexeerde loon. De media lossen steeds meer hoopgevende signalen over de economische situatie en het sentiment van de Belgische consument. Maar uit de Koopkrachtbarometer van onderzoeksbureau Profacts klinkt een veel somberder geluid: de koopkrachtcrisis is nog lang niet voorbij. De broeksriem aanhalen blijft het motto en dat uit zich op verschillende manieren in het aankoopgedrag.
Nog steeds veel kopzorgen over financiën en somber toekomstbeeld
Hun financiële toestand bezorgt Belgen nog steeds flinke kopzorgen, ondanks de dalende energieprijzen en de loonindexering. Exact de helft van de deelnemers aan de Koopkrachtbarometer gaf in februari toe het nog steeds lastig te hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Hoewel dat een heel lichte verbetering is ten opzichte van de meting een maand eerder (53%), valt het af te wachten of de trend zich zal doorzetten.
Sterker nog: 4 op de 10 Belgen (42%) ervaren vandaag meer stress dan een jaar geleden rond hun financiële situatie. Bovendien vrezen ruim 4 op de 10 (45%) dat de economische toestand nog slechter zal worden de komende maanden. Amper 1 op de 8 (13%) gelooft dat er vanaf nu beterschap in zicht is.
De broeksriem aanhalen is het motto bij veel Belgische gezinnen.
En dat uit zich op deze 5 manieren:
- Meer dan de helft van de Belgen past zijn aankoopgedrag voor voeding (59%) en kleding (54%) aan. Van de Belgen die hun gedrag aanpassen koopt 54% koopt minder A-merken in voeding aan en koopt 82% gewoon minder kledij aan.
- 3 op de 10 Belgen die noodgedwongen hun aankoopgedrag voor voeding aanpassen, leggen minder vaak bio en faitrade producten in hun winkelkar. Ook duurzame en fairtrade kleding wordt nog steeds opmerkelijk minder aangekocht.
- 6 op de 10 Belgen heeft zijn horecabezoek aangepast. Daarvan gaan 9 op 10 minder uit eten en 6 op de 10 bestellen minder takeaway.
- Meer dan de helft van de privébezitters van een wagen passen hun gedrag aan met betrekking tot hun wagengebruik. Voornamelijk door hun wagen vaker in de garage te laten staan.
- Veranderen van provider, contracten vergelijken of heronderhandelen staat bovenaan op het to do lijstje van de Belgen die hun gedrag in telecom, energie en verzekeringen noodgedwongen moeten veranderen.
1. Minder merken in de winkelmand en uitstel kledingaankopen
Dat de huismerken nooit eerder zo boomden als vandaag, daar is intussen al veel inkt over gevloeid. De Koopkrachtbarometer bevestigt dat: 6 op de 10 Belgen (59%) geven aan hun koopgedrag qua voeding te hebben aangepast. Van die 59% Belgen leggen 54% minder A-merken in hun winkelkar ten voordele van de huismerken: 39% koopt ze vaker. De Belg koopt ook minder voeding: aperitiefhapjes, frisdranken, kant-en-klare maaltijden en alcohol staan bovenaan in de lijst van minder aangekochte categorieën. En de Belg stapt prijsbewuster door de supermarkt.
"Wanneer wordt het plafond bereikt voor de huismerken?" Profacts-CEO Carine Vaeremans vraagt het zich oprecht af. "54% van de Belgen past zijn aankoopgedrag voor kleding aan. 80% van diegene die hun aankoopgedrag voor kleding noodgedwongen aanpassen geeft aan dat ze gewoon minder kleding kopen. Merken komen hier wel opnieuw een beetje in het vizier. Benieuwd of deze trend zich de komende maanden doorzet."
2. Bio & fairtrade onder druk:
de koopkrachtcrisis vertraagt de duurzame transitie
Van biovoeding over fairtradeproducten tot groene energie: door hun hogere prijskaartje tuimelden ze de voorbije maanden allemaal naar beneden. Zo kocht in februari 1 op de 3 van de Belgen die hun aankoopgedrag op voeding aanpasten minder biovoeding dan een jaar geleden en lieten evenveel Belgen fairtrade levensmiddelen vaker links liggen. Bij duurzame kledij is de terugval zelfs nog iets groter: 42% koopt er minder van. Of meer Belgen dan tweedehands ontdekken als duurzaam en prijsbewust alternatief? "Toch niet", concludeert Carine Vaeremans uit de cijfers. "slechts 1 op 5 van wie zijn kledijgedrag verandert, zegt vaker tweedehandskledij te kopen net zoals er slechts 1 op 10 zegt meer tweedehands te kopen in de categorie van multimedia en elektro."
"De koopkrachtcrisis vertraagt de duurzame transitie", merkt Carine Vaeremans. "Al valt er ook hoopgevend nieuws te melden: met ons energieverbruik springen we nog altijd heel bewust om, ondanks de recente prijsdalingen. 7 op de 10 Belgen (73%) zeggen energie te besparen, wat meteen ook de belangrijkste gedragsaanpassing is - al sinds de start van de Koopkrachtbarometer. Hoe? De overgrote meerderheid - meer dan 80% - doet dat door minder te stoken, de helft gebruikt ook minder zijn elektrische toestellen en 4 op de 10 vermijdt energieverslindende apparaten."
3. Besparen op restaurant en takeaway:
horeca deelt opnieuw in de klappen
Horeca is de tweede meest geïmpacteerde sector: 6 op de 10 Belgen past zijn horecagedrag aan. Dat veranderd gedrag merken we op in alle lagen van de bevolking. Daarvan gaat meer dan 80% minder uit eten. Ook afhaalmaaltijden staan onder druk: meer dan de helft van diegene die noodgedwongen hun gedrag moeten aanpassen bestellen minder vaak takeaway dan een jaar geleden.
Carine Vaeremans: "Na de coronacrisis zit de horeca dus duidelijk opnieuw in de hoek waar de klappen vallen. Na energie is het de uitgave bij uitstek waarop Belgen beknibbelen om hun gezinsbudget enigszins binnen de perken te houden."
4. (Privé)wagen vaker aan de kant, maar openbaar vervoer profiteert niet van die gedragsverandering
Van de bezitters van een privéwagen pasten 54% hun gedrag aan met betrekking tot hun wagengebruik. Bij firmawagens is dat met 4 op de 10 een stuk minder. 77% van de privébezitters van een wagen die aangeven dat ze hun gedrag hebben aangepast lieten hun auto vaker in de garage staan. Die mensen rijden dus minder kilometers en leggen kleine afstanden meer af met de fiets (+24%) of te voet (+38%).
"Vreemd genoeg profiteert het openbaar vervoer niet uitdrukkelijk mee van deze gedragsverandering", stipt Carine Vaeremans aan. "Het gebruik ervan zien we maar lichtjes stijgen en mensen hebben ook niet de intentie om het vaker te gaan gebruiken. Dat geldt zowel voor de trein als voor metro, tram en bus."
5. Op de to-dolijst:
contracten en polissen onderhandelen
Of het nu over energie, telecom of verzekeringen gaat: leveranciers en contractformules vergelijken of heronderhandelen scoort hoog bij de maatregelen om het gezinsbudget onder controle te houden. Van diegene die hun energieverbruik aanpaste (dat is 72% van de Belgen), overweegt 3 op de 10 te veranderen van leverancier. Voor de verzekeringssector staat voor diegene die hun gedrag noodgedwongen moet veranderen (dat is 23% van de Belgen) het vergelijken van polissen hoog op de agenda: 43% vergelijkt en 33% heronderhandelt zijn polis. In de telecomsector past ook 33% van de Belgen zijn gedrag aan waarvan 46% de telecomproviders vergelijkt en 23% al van provider veranderd is.
Carine Vaeremans: "Door de energiecrisis is de Belg zich vandaag veel bewuster van de grote hap die vaste kosten nemen uit het gezinsbudget. Energiecontracten waren al eerder in het vizier, nu houden we ook andere lopende contracten tegen het licht en maken desnoods de switch naar een andere leverancier."
Zelfs besparingen op gezondheid en verzekeringen
Energie (72%), horeca (58%) en voeding (58%) zijn de domeinen waarin de Belg het vaakst zijn gedrag aanpaste als gevolg van de hogere prijzen, mobiliteit (57%) en kleding (54%) vervolledigen de top 5. "Op gezondheid en verzekeringen wordt gelukkig het minst bespaard", besluit Carine Vaeremans. "Maar met respectievelijk 28% en 23% Belgen die ook binnen deze domeinen hun gedrag veranderden, kunnen we alleen maar concluderen dat de koopkrachtcrisis nog lang niet over is."
OVER DE KOOPKRACHTBAROMETER VAN PROFACTS
Sinds 1 januari] bevraagt onderzoeksbureau Profacts Belgische consumenten over de impact die ze ervaren van de koopkrachtcrisis: wekelijks 200 en maandelijks 1000 respondenten. Voordien - in juli, november en december- liepen al metingen op ad hoc basis, op N=1000 Belgen. Op basis van die representatieve steekproeven komen we tot voortschrijdende inzichten over het koopgedrag en het algemene sentiment van de Belgische gezinnen.
Dit persbericht bevat de voornaamste trends uit de Koopkrachtbarometer. Maar over elk van de sectoren – energie, voeding, horeca, mobiliteit en kleding – en doelgroepen (bv. leeftijdsgroepen, sociale klasse, gezinssamenstelling) bevat de Koopkrachtbarometer maand na maand een schat aan gedetailleerde cijfers en inzichten.
Voor meer inzichten uit de Koopkrachtbarometer, neem contact op met Carine Vaeremans op carine.vaeremans@profacts.be of met Caroline Vervaeke op caroline.vervaeke@profacts.be